Καταλήψεις-Καταθλίψεις

Και φέτος, φθινόπωρο,γίναμε θεατές της ίδιας κακοπαιγμένης παράστασης: τις καταλήψεις σχολείων από τους μαθητές τους.Φαινόμενο με σταθερή τυπικότητα στον προβληματικό χώρο της ελληνικής εκπαίδευσης. Αυτή η συνεχιζόμενη παρέκκλιση απηχεί όχι μόνο ριζωμένες παθογένειες της παιδείας μας,αλλά και την προϊούσα παρακμή της κοινωνίας μας.

Εδώ και 50 χρόνια εκτυλίσσονται άκαρπες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την εξυγίανση και τον ορθολογισμό στις βαθμίδες της εκπαίδευσής μας.Ο Ε. Παπανούτσος (1964),ο Γ. Ράλλης (1977) και ο Γ. Αρσένης( 1991) αποτελούν μάλλον τους κυριότερους σταθμούς αυτής της αλυσιτελούς πορείας.Βέβαια,αν το ερευνήσει κανείς,το ζήτημα έχει πολύ παλαιότερες αφετηρίες.Ενδεικτικά να αναφέρουμε την προσπάθεια του Γ. Παπανδρέου που ως υπουργός παιδείας στην κυβέρνηση Βενιζέλου το 1928 αποπειράθηκε και τότε να δώσει μια νέα θετική πνοή στην εκπαίδευση και πριν από αυτό,τις αποτυχημένες παρεμβάσεις των Γληνού,Δελμούζου (παρθεναγωγείο Βόλου).Σχετίζονται ακόμα τα «Ευαγγελικά»,τα «Ορεστειακά» στο τέλος του 19ου αιώνα και στην αυγή του 20ου.

Με μια κουβέντα,χωρίς να επεκταθεί κανείς σε λεπτομέρειες,η κατάσταση στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ήταν μονίμως αδιέξοδη και ενίοτε εκρηκτική.Σήμερα,για να πάμε στο άμεσα ενδιαφέρον,έχουμε μια δευτεροβάθμια εκπαίδευση που παράγει σχεδόν συστηματικά παπαγάλους,χειραγωγημένους στην ήσσονα προσπάθεια,στην μαζικότητα και στον στείρο οικονομισμό. Περιστασιακές εξαιρέσεις φυσικά μπορούν να αναφερθούν,αλλοίμονο αν ήταν όλα τελματωμένα.Φωτεινότητες υπάρχουν και στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ,που όμως δεν δύνανται να εξωραΐσουν την θλιβερή εικόνα που αποπνέει ο πανεπιστημιακός χώρος.Πλήθος σχολών διασπαρμένες ανά την επικράτεια με σκοπό να εξυπηρετήσουν ανάγκες ελαχίστως εκπαιδευτικές,απίστευτος κομματισμός και πλήρης αποσύνδεση με τον παραγωγικό σχεδιασμό (αν υφίσταται) της οικονομικής πολιτικής μας.

Όλα τα παραπάνω αναπτύσσονται ενώ η φροντιστηριολαγνεία\παραπαιδεία βασιλεύουν,ωθώντας το σχολείο στο περιθώριο και η ελληνική οικογένεια εξακολουθεί παγιδευμένη στο ξεπερασμένο από τα πράγματα στόχο «να περάσει το παιδί μας στο Πανεπιστήμιο».Έχει γιγαντωθεί μια άσκοπη βιομηχανία παραγωγής πτυχιούχων που δεν έχουν πρόσβαση σε εργασιακούς κύκλους και παράλληλα με αυτό,ενδυναμώνεται το κίνημα μετανάστευσης αυτών των νέων αποφοίτων.Η συνισταμένη όλων αυτών των συνθηκών λίγο απέχει από το να αποτελεί κοινή πεποίθηση στο λαό μας.Έχουν δομηθεί σθεναρά στερεότυπα απαξίωσης του εκπαιδευτικού μοντέλου,που τελευταία ενισχύονται από υποδόριες ενέσεις εθνομηδενισμού.

Ενώ πριν από κάποιες δεκαετίες αποτελούσε δυναμικό πρόταγμα «να πας σχολείο να μάθεις γράμματα»,σήμερα η εικόνα που έχουμε,όταν μιλάμε για το ίδιο αντικείμενο,είναι το bullying (ενδοσχολική βία),η μαθησιακή επιπεδότητα,η ανασφάλεια για το αύριο και η έλλειψη οραμάτων. Πάνω απ' όλα αυτά κινούνται οι μπαγκέτες περιστασιακών συγκυριακών πολιτικών χωρίς ορίζοντα και μακρόχρονη προοπτική.Μπαλώματα επί μπαλωμάτων.Παράπλευρες νοσηρότητες,θεριεμένες από τα χρόνια και εσχάτως έξωθεν επιταγές που διαβρώνουν ακόμα περισσότερο ένα δύσμοιρο σκηνικό,αποβλέποντας στεγνά στην εξοικονομήση πόρων.

Είπαμε,έχει ογκωθεί ένα αρνητικό κοινωνικό σύμπλεγμα εντυπώσεων για την παιδεία μας.Οι σημερινοί μαθητές αισθάνονται ενεργούμενα ενός καταναγκασμού,προωθούμενου και από το οικογενειακό περιβάλλον,παρά μέτοχοι και γευόμενοι της κριτικής γνώσης. Εισπράττουν,ευθέως,πλαγίως ή και αδιόρατα την αποσάθρωση και την ασημαντότητα του φυσικού τους πλαισίου,του σχολείου.

Τελικά,αντί να χαίρονται,να δυναμώνουν και να οπλίζονται,έχουν καταλήξει να συμπιέζονται,να αφυδατώνονται,να αναλώνονται στη μαθητεία των συμβάσεων και των κοντόθωρων βηματισμών.

Έτσι,για να αντιδρούν στη βαρετή πλήξη,την σπατάλη χρόνου και το διαφαινόμενο αδιάφορο μέλλον,κάνουν και καμιά κατάληψη μπας και ζωντανέψει το ασφυκτικό,άχρωμο λασποτόπι [τους].

Γιάννης Βασ. Πέππας